Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΗΜΑΤΩΝ ΕΝΔΕΙΞΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΥ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑΣ

 

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου οι «...γεωγραφικές ενδείξεις νοούνται ως ενδείξεις που πιστοποιούν ότι ένα αγαθό προερχόμενο από ένα συγκεκριμένο Κράτος ή περιοχή ή συγκεκριμένο σημείο σε μία περιοχή φέρει συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά, φήμη  ή κάτι άλλο το οποίο οφείλεται αποκλειστικά στην γεωγραφική του προέλευση».

 

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 

 

	ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΠΟΠ
1	Βιάννος Ηρακλείου Κρήτης
2	Λυγουριό Ασκληπιείου
3	Βόρειος Μυλοπόταμος Ρεθύμνης Κρήτης
4	Κροκεές Λακωνίας
5	Πέτρινα Λακωνίας
6	Κρανίδι Αργολίδας
7	Πεζά Ηρακλείου Κρήτης
8	Αρχάνες Ηρακλείου Κρήτης
9	Καλαμάτα
10	Κολυμβάρι Χανίων Κρήτης
11	Σητεία Λασιθίου Κρήτης
12	Αποκορώνας Χανίων Κρήτης
13	Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Θραψανό
14	Φοινίκι Λακωνίας
15	Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Τροιζηνία
16	Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Σέλινο Κρήτης

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ    ΠΓΕ
1	Λακωνία
2	Χανιά Κρήτης
3	Κεφαλονιά
4	Ολυμπία
5	Λέσβος ή Μυτιλήνη
6	Πρέβεζα
7	Ρόδος
8	Θάσος
9	Σάμος
10	Ζάκυνθος
11	Άγιος Ματθαίος

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Στην περίπτωση των ΠΟΠ/ΠΓΕ τα προϊόντα ξεχωρίζουν κυρίως για τον τοπικό χαρακτήρα της ποιότητα τους. 

 

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΕΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

ΜΕ ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΣΗΜΑΤΑ ΠΟΠ & ΠΓΕ

 

 

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΜΕΣΩ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΠ-ΠΓΕ

 

Το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) στην ετήσια πανελλήνια έρευνα καταναλωτών σουπερμάρκετ, με δείγμα 2.000 ατόμων, εξέτασε ανάμεσα σε άλλα θέματα την αγοραστική εμπειρία στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Ένα από τα συμπεράσματα που εξάγεται στην πιο πρόσφατη έρευνα (9/2019) είναι η επιστροφή του καταναλωτικού κοινού στην ποιότητα ως βασικό κριτήριο επιλογής προϊόντων.

Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, η πλειοψηφία των καταναλωτών αγοράζει τρόφιμα με βασικό κριτήριο την ποιότητα και δευτερευόντως τα χρήματα που δίνει. Για πρώτη φορά δηλαδή η σχέση αξίας-τιμής (value for money) που απολαμβάνει ο καταναλωτής διαμορφώνεται πρωτευόντως από την ποιότητα και δευτερευόντως από την τιμή.

Η ανάλυση λοιπόν της ποιότητας όπως την αντιλαμβάνεται ο καταναλωτής πρέπει να ενσωματωθεί στα αγροτικά προϊόντα αν αυτά θέλουν να ενσωματώσουν μεγαλύτερη υπερ-αξία στην αγορά. 

 

ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ 

 

Η ποιότητα για τους καταναλωτές διακρίνεται σε «προσδόκιμη» και σε «αντιληπτή».

Προσδόκιμη είναι η ποιότητα που προσδοκεί να απολαύσει από την χρήση ενός προϊόντος ο καταναλωτής. Η προσδοκία αυτή εδράζεται στην φήμη του προϊόντος, την μάρκα, την ιστορία του στην αγορά και άλλου τέτοιου είδους παράγοντες, που συνθέτουν αυτό που ονομάζεται brand ενός προϊόντος,

Αντιληπτή είναι η ποιότητα που αντιλαμβάνεται ο καταναλωτής μετά την χρήση του προϊόντος. Συνδέεται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προϊόντος αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του καταναλωτή.

Στα αγροτικά προϊόντα η προσπάθεια δημιουργίας υψηλής προσδόκιμης ποιότητας είναι δυσκολότερη λόγω της φύσης των προϊόντων, (διαφοροποίηση προϊόντος από χρονιά σε χρονιά καιρικές συνθήκες κτλ.)

Όταν επιτευχθεί όμως είναι εξίσου ισχυρή -αν όχι ισχυρότερη- με τα βιομηχανικά προϊόντα. Παράδειγμα, όλοι γνωρίζουν τα γαλλικά κρασιά, το ελαιόλαδο Τοσκάνης, το ρώσικο χαβιάρι, το ελβετικό τυρί και άλλα πολλά παραδείγματα.

 

Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ.

Οι παραγωγοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τους προαναφερόμενους δύο παράγοντες. Οι ίδιοι μπορούν μεμονωμένα και μέσα από καθοδήγηση να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις για την παραγωγή ενός ποιοτικού τροφίμου.

Είναι όμως σχεδόν αδύνατο να ανταποκριθούν μεμονωμένα στην προσδόκιμη ποιότητα 

Σε αυτό το σημείο τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ μπορούν  να συνεισφέρουν σημαντική βοήθεια με τους ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες, που διαμορφώνουν την αντίληψη για την ποιότητα στους καταναλωτές.

 

Στην συνείδηση των καταναλωτών η παραγωγική διαδικασία των ΠΟΠ/ΠΓΕ είναι «υπεύθυνη» για τα «ανώτερης ποιότητας» χαρακτηριστικά τους διότι συνδυάζει αγνές και ανόθευτες πρώτες ύλες με  παραδοσιακά ή ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά.

Με δεδομένη την στροφή των καταναλωτών προς την παράδοση και την σύνδεση της κατανάλωσης των προϊόντων αυτών με ποιοτικές και ελεγχόμενες πρώτες ύλες σε όλα τα στάδια της παραγωγής, η εμπιστοσύνη του καταναλωτικού κοινού σε αυτά τα προϊόντα είναι δεδομένη. 

Το μίγμα marketing των προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης επίσης, φαίνεται ότι ικανοποιεί στο έπακρο τους κοινωνικούς ή εξωγενείς παράγοντες διαμόρφωσης της ποιότητας.

Καταρχήν, η σχέση τιμής πώλησης και ποιότητας προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ είναι πολύ ισχυρή, καθώς σχετικές έρευνες αποδεικνύουν την πρόθεση των καταναλωτών να πληρώσουν κάτι παραπάνω προκειμένου να τα αποκτήσουν. 

Επιπλέον, οι ετικέτες ΠΟΠ/ΠΓΕ είναι πλέον εξαιρετικά αναγνωρίσιμες, χάρη στην τακτική προώθησης τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και αποτελούν ισχυρό εμπορικό σήμα που έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη και την προτίμηση των καταναλωτών.

 Όσον αφορά στην σύνδεση της ποιότητας με την προέλευση των προϊόντων, τα ΠΟΠ/ΠΓΕ αποτελούν την ιδανικότερη περίπτωση για δύο λόγους.

Πρώτον, το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας τους εγγυάται στον καταναλωτή ανά πάσα στιγμή πληροφόρηση για οποιοδήποτε στοιχείο σχετικό με την παραγωγή, γεγονός πολύ σημαντικό στην κατά τα άλλα χαοτική αγορά τροφίμων. 

Δεύτερον, η ποικιλία που παρουσιάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε διατροφικές συνήθειες και η μακρά παράδοση ορισμένων κρατών μελών στην δημιουργία παγκόσμιων διατροφικών προτύπων αποτελούν ισχυρό προνόμιο για τα προϊόντα γεωγραφικών ενδείξεων και ονομασίας προέλευσης σε παγκόσμιο επίπεδο.  Χαρακτηριστικά τα παρακάτω λόγια 

Ο κ. Μ. Σχοινάς. σημείωσε δε, ότι τα ΠΟΠ-ΠΓΕ, έχουν “ όχι μόνο ένα επιπρόσθετο διαβατήριο ποιότητας στην αγορά αλλά προστατεύονται με ευρωπαϊκή ασπίδα και σε όλες τις διεθνείς συμφωνίες εμπορίου που καταρτίζει η ΕΕ με τρίτη χώρα. Είναι, δηλαδή, ένα μοναδικό και πανίσχυρο ευρωπαϊκό διαβατήριο»

Για το ελαιόλαδο η χώρα μας έχει κατοχυρωμένα 16 προϊόντα ΠΟΠ και 11 προϊόντα ΠΓΕ.

Ένα από τα 11 ΠΓΕ σήματα είναι και το ελαιόλαδο ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑ. (440329/15.11.93 (ΦΕΚ 871/26.11.93) / Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. L148/1996 )

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑ

 

Από το 1993 η Πρέβεζα μπορούσε να τυποποιεί ελαιόλαδο από δέντρα ποικιλίας ΛΙΑΝΟΕΛΙΑΣ με σήμα ΠΓΕ, με πρωτοβουλία της τότε ΕΑΣ της περιοχής.

Για να συμβεί αυτό έπρεπε – όπως και σήμερα – να πιστοποιηθούν από τον φορέα πιστοποίησης της Ελλάδας τόσο η παραγωγή (ελαιοτριβεία), όσο και η τυποποίηση (τυποποιητήρια) του ελαιόλαδου στον νομό. Δυστυχώς μέχρι το 2017 δεν υπήρξε κανένα ενεργό ενδιαφέρον από κάποιο εμπορικό σχήμα προκειμένου να προωθηθεί στην αγορά  ελαιόλαδο ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑΣ.

Το 2017 μια μικρή τυποποιητική μονάδα της περιοχής έλαβε από τον AGROCERT πιστοποίηση, και προώθησε στην αγορά συσκευασία με ένδειξη ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑ, αποφεύγοντας έτσι οριστικά τον άμεσο κίνδυνο που υπήρχε τότε για οριστική διαγραφή του σήματος ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑ από την ΕΕ.

 

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ –ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 

Το ισχύον ΦΕΚ για την περιοχή της Πρέβεζας είναι πολύ περιοριστικό για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που δίνει στον παραγωγό το ευρωπαϊκό σήμα. Συγκεκριμένα από την πρόταση της ΕΑΣ Πρέβεζας το 1993, που έγινε δεκτή στο ΦΕΚ που παραχώρησε την ένδειξη ΠΓΕ, συμπεριλαμβάνονται μόνο 20 διοικητικά όρια των τότε κοινοτήτων. Συγκεκριμένα τα παρακάτω διοικητικά όρια των περιοχών: 

1.         Καμαρίνας

2.         Κρυοπηγής

3.         Ριζάς

4.         Λυγιάς

5.         Βράχου

6.         Χειμαδιού

7.         Μιχαλιτσίου

8.         Νικόπολης

9.         Φλάμπουρας

10.    Ωρωπού

11.    Λούρου

12.    Μύτικα

13.    Λούτσας 

14.    Μυρσίνης

15.    Σινώπης

16.    Σαμψούντος

17.    Καναλίου

18.    Καστροσυκιάς

19.    Αρχάγγελου

20.    Μεγαδέντρο 

 

Γίνεται φανερό από τα παραπάνω ότι άλλο ένα εργαλείο ανάπτυξης της περιοχής, τείνει από τα πράγματα να απαξιωθεί και να εξαλειφθεί, όταν σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις εκδηλώνονται εβδομαδιαίοι εορτασμοί για την καταχώρηση προϊόντων τους στον ευρωπαϊκό κατάλογο προστατευόμενων προϊόντων.

 

Πολλές από τις παραπάνω περιοχές που αναγράφονται στο ΦΕΚ έχουν προχωρήσει εδώ και χρόνια σε άλλη τακτική ελαιοσυλλογής (δίχτυα), απευθυνόμενοι σε μια άλλη αγορά του συγκεκριμένου προϊόντος (ραφινέ). Επιπλέον μόνο ένα ελαιοτριβείο είναι πιστοποιημένο από το AGROCERT στην περιοχή μας.

Αυτό περιορίζει περαιτέρω την γεωγραφική έκταση του χαρακτηρισμού ελαιόλαδου Πρέβεζας ως υψηλής πιστοποιούμενης ποιότητας.!!  

 

Τι πρέπει να γίνει

 

1.     Ενημέρωση των παραγωγών για τα πλεονεκτήματα τυποποίησης του προϊόντος τους με το σήμα ΠΓΕ

2.     Ενημέρωση στα ελαιοτριβεία για την ένταξη τους στο φορέα πιστοποίησης AGROCERT

3.     Ενημέρωση στις εγκεκριμένες μονάδες τυποποίησης της περιοχής για το σήμα ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑ

4.     Εμπλοκή όλων των σχετικών φορέων της πόλης (Διευθύνσεις  Περιφέρειας, σύλλογος γεωπόνων, επιμελητήριο, επιχειρηματικά σχήματα αγροτικοί σύλλογοι κτλ ) με πρωτοβουλία του Δήμου και της Περιφέρειας για φορέα διαχείρισης σήματος ΠΓΕ  

5.     Συντονισμός με την περιφέρεια Ηπείρου για ενεργή ανάμειξη των δήμων της περιοχής μας στο Ευρωπαϊκό δίκτυο AREPO (Association of European Regions for Products of Origin)

6.     Τέλος αλλά και πιο σημαντικό: επικαιροποίηση και αλλαγή του ΦΕΚ παραχώρησης του χαρακτηρισμού ΠΓΕ ΠΡΕΒΕΖΑ με αλλαγές μικρότερης (ήσσονος)  αλλά και μεγαλύτερης (μείζονος) σημασίας σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς για τις αλλαγές. 

Αυτές οι αλλαγές έχουν να κάνουν τόσο με τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του προϊόντος, που τα όρια του από το 1993 έχουν αλλάξει (ήσσονος σημασίας), αλλά κυρίως με αλλαγές που πρέπει να γίνουν ώστε: ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ Ο ΝΟΜΟΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΕΙ ΩΣ ΤΟΠΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΝΔΕΙΞΗΣ (μείζονος σημασίας).

Η καταχώριση παρέχει ένα εργαλείο προώθησης του προϊόντος στην αγορά. Αν οι παραγωγοί του προϊόντος και οι επιχειρήσεις της περιοχής δεν αξιοποιήσουν το εργαλείο αυτό ....τότε κανένα όφελος δεν θα προκύψει & η καταχώριση θα αποδειχθεί άλλη μία χαμένη υπόθεση.

Αυτό φαίνεται να το καταλαβαίνουν καλά σήμερα στην Κρήτη. Στο νησί που έχει ήδη καταχωρισμένα οχτώ ελαιόλαδα ΠΟΠ και ένα ΠΓΕ, αλλά επιθυμούν όλοι να ενταχθούν υπό την ένδειξη ΠΓΕ ΚΡΗΤΗ. Σε μία ένδειξη δηλαδή που δεν υπάρχει σήμερα, αλλά θέλουν να φτιάξουν με πρωτοβουλία της ΕΑΣ Ηρακλείου.

Ελλείψει ΑΣ στη περιοχή μας, αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να δρομολογηθεί μόνο από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους σε  συνεργασία με όλους τους φορείς (δήμο, περιφέρεια,).